De 95 stellingen van Luther

De deur van de slotkapel in Wittenberg

Een tijdje geleden deed Eric van den Berg de suggestie om de 95 stellingen van Maarten Luther te gaan twitteren. Een goed idee want die stellingen zijn in reformatorische kring niet erg bekend. In dit artikel
wordt uitgelegd waarom.

Het beeld dat Luther met het opgangen van zijn 95 stellingen op de deur van de slotkapel in Wittenberg de bedoeling had om de reformatie te starten, klopt niet. Hij wilde een discussie op gang brengen over de aflaten. Eigenlijk was de deur van de kapel een soort prikbord waarop hoogleraren zoals Luther bijeenkomsten aankondigden. Zoals die discussiebijeenkomst over aflaten.

Maar in de geschiedschrijving gaat het vaak zo, dat we in het verleden al de latere uitkomst zien. Zo nemen we nu algemeen aan dat Luther in 1517 willens en wetens de reformatie startte en de lutherse kerk stichtte.

Dat is niet zo. Hij verwachtte zelfs dat hij uitgenodigd zou worden op het Concilie van Trente, dat in 1545 begon met het hervormen van de rooms-katholieke Kerk. Er waren toen zelfs nog vooraanstaande katholieke theologen die een dialoog probeerden op gang te houden met de lutheranen.

Maar uiteindelijk zou het concilie zich juist afzetten tegen de leer van Luther en Calvijn en trokken ook de protestanten zich terug in hun eigen kerkgenootschappen. Daardoor blijven de raakvlakken tussen de rooms-katholieke Kerk en de protestanten tijdens het eerste stadium van de reformatie onderbelicht.